تاریخچه کوه نوردی زنان در ایران از سال 1315 تا 1379

زنان بسیاری در تاریخ ورزش کوه نوردی ایران و جهان درخشیده اند که هر یک از آنان در لحظات سخت و دشوار کوهستان ایستاده اند، مقاومت کرده اند و به هدف خود رسیده اند. تاریخ نزدیک به هفتاد سال کوه نوردی زنان ایران حاکی از حضور و تلاش زنان کوه نورد است که نام و یادشان در دوره هایی از تاریخ کوه نوردی میهنمان خوش درخشیده است.

سال ۱۳۱۵ با صعود خانم ملوک تیموری به قله توچال سرآغاز کوه نوردی نوین زنان ایران بود. از میان زنان دهه ۲۰ تا۵۰ می توان به مهری زرافشان، نرگس حکیمی، نلی یقیاییان، عصمت قاضی، نصرت کوهکن، فرخ کوهکن، مهرانگیز حکیمی،لیدا مارکاریان و بسیاری دیگر نام برد که هیچگاه از یاد نخواهند رفت.

  دهه ۶۰ ، مصادف بود با نوآوری زنان در عرصه کارهای فنی کوه نوردی و این دوره را می توان پایه گذاری کوه نوردی فنی زنان دانست و دهه ۷۰، با تشکیل انجمن کوه نوردی با نوان و هیئت های شهرستان ،فعالیت زنان در سراسر ایران گسترش یافت و سیل عظیمی از زنان به این ورزش پرداختند.(دوره توسعه ورزش) دهه ۸۰ ، زنان پا رافراتر گذاشته و به صعودهای فنی شاخص و صعودهای برون مرزی پرداختند.

 سال شمار تاریخ کوه نوردی ایران

در سال ۱۳۱۵ چند کوه نورد آلمانی با شگفتی عکسی از خانم ملوک تیموری در قله توچال را برداشته و برای انتشار در جراید به برلین می فرستند. این سال را می توان سرآغاز کوه نوردی نوین برای زنان شمرد.

– سال ۱۳۱۸ لیدا مارکاریان بانوی کوه نورد ارمنی موفق به صعود قله الوند گردید.

– سال ۱۳۲۵ملوک تیموری در جمع ده نفری مردان به قله دماوند رسید.

– سال ۱۳۲۷ صعود روح انگیز حکیمی برفراز قله ۶۵۰۰متری پوکادله هیما لیا

– سال ۱۳۲۷ مصادف با اقدام جسورانه اقدس بهارمست در بازدید از غار شاپور

– سال ۱۳۲۸ یک کاروان مرکب از عصمت قاضی- فخری کوهکن- نصرت کوهکن به همراه ۷ نفر از آقایان به قله تخت سلیمان در منطقه علم کوه صعود کردند.

– سال ۱۳۲۹ خانم ها عصمت قاضی، فخری، کوهکن، نصرت کوهکن به همراه ۲نفر از کوه نوردان مرد از طریق تخت فریدون به قله دماوند صعود کردند و همین افراد بدون فاصله از پیروزی چند روز پیش به شاخک علم کوه صعود نمودند.

– سال ۱۳۳۶نرگس حکیمی به عنوان نخستین بانوی کوه نورد کشور موفق به اخذ گواهینامه شد.

– سال ۱۳۴۲ نخستین شب مانی بانوان بربلندترین قله ایران قله دماوند توسط دو بانوی قدرتمند کشوری مهری زرافشان و نلی یقاییان به ثبت رسید.

– سال ۱۳۴۴ خانم نلی یقاییان با فتح قله منبلان بام اروپا افتخار آفرید و مهری زر افشان صعود زمستانی قله تمام یخ زده بام ایران دماوند را برای جامعه زنان به ارمغان آورد.

– سال ۱۳۵۳ فاطمه میریان عضو کانون کوه نوردان تهران به اتفاق سه مرد به اثر سقوط بهمن در ارتفاعات غار یخ مراد بدرود زندگی گفت.فاطمه میریان اولین بانوی شهید ورزش کوه نوردی ایران به شمار می ورد.

- سال ۱۳۵۶ تیم یازده نفری بانون قله هاکوپا، نوری گوا، گورنکه در ژاپن را صعود کردند.

- سال۱۳۶۳ بانوان خرمکی، زهره سلامت ، اختر شاندیز همراه با مردان از مسیر همدانی ها صعود از دیواره بیستون و صعود به گرده آلمانها را به نمایش گذاشتند.

– سال ۱۳۶۴ صعود به قلل علم کوه و پیمایش یازده قله در خط اراس سیاه قوک به کرما کوه انجام شد.

– سال ۱۳۶۵ صعود به قله دماوند از جبهه شمالی و شمال شرقی، و صعود زمستانی به قله خلنو توسط بانوان آرش

– سال ۱۳۶۶ صعود دیواره بیستون از مسیر منصور و عقاب ها دیگر مسیرها و اولین صعود مستقل فنی بر روی دیواره پل خواب

- سال ۱۳۶۷ صعود دیواره علم کوه از مسیر فرانسوی ها (شش ساعته) مسیر لهستانیها(پنج ساعته) و اولین صعود مستقل روی گرده آلمانها به مدت سه ساعت و نیم به همت خانم ها سهیلا یزدآبادی، سهیلا میرزایی و فریده یزد آبادی انجام شد.

– سال ۱۳۶۹ نوبت به کار نمونه و بزرگ بانوان کوه نورد شاهو در کردستان رسید. که اقدام به تاسیس انجمن حمایت از بانوان کوه نورد کردند. انجمنی که هدف آن حمایت از دیگر فعالیت های اجتماعی بانوان، ایجاد علاقه و جذب بانون به کوه نوردی و تامین امکانات ورزشی و آموزشی برای بانوان است.همچنین در این سال صعود گرده آلمانها به صورت تک نفره و بدون استفاده از ابزار در یک ساعت نیم و صعود دیواره علم کوه از مسیر هاری رست توسط سهیلا میرزایی، انجام شد.

– سال ۱۳۷۱ بیست تن از دانشجویان کمیته کوه نوردی جهاددانشگاهی دانشگاه تهران موفق به صعود علم کوه شدند.

– سال ۱۳۷۶ بانوان کوه نورد آموزش و پرورش فارس اولین صعود برون مرزی به قله ۵۹۸۵ متری کلیمانجارو را انجام دادند.

– سال ۱۳۷۹ خانم کژال شیخی از گروه آرش موفق به صعود یازده ساعته از جبهه شمالی دماوند گردید.

منبع:  اینجا